İlk Marksist partinin tüzüğü

[haddizât]

KOMÜNİSTLER BİRLİĞİNİN KURALLARI
Bütün Ülkelerin İşçileri, Birleşin!

Yazılış tarihi: Aralık 1847


İlk Basım: Berlin, 1853

Madde 1: Birliğin amacı burjuvazinin devrilerek proletaryanın iktidarının kurulması, sınıf karşıtlığı üzerinde yükselen eski burjuva toplumun ortadan kaldırılması ve sınıfsız ve özel mülkiyetin olmadığı yeni bir toplumun kurulmasıdır.

Madde 2:  Üyelik koşulları şunlardır:

a-Bu amaca uyan bir yaşam tarzı ve faaliyet sürdürmek;
b-Propagandada devrimci enerji ve gayretkeşlik;
c-Komünizmi benimsemek  
d-Başka herhangi bir anti-komünist siyasi veya ulusal derneğe üye olmamak ve herhangi bir derneğe üye olunması halinde bunu üst otoriteye bildirmek;
e-Birliğin kararlarına tabi olmak;
f-Birliğin tüm işlerinin varlığı konusunda gizliliğe uymak;
g- Birliğin topluluklarından birine oybirliğiyle kabul edilmiş olmak.
Bu koşullara uymaktan vazgeçen kim olursa ihraç edilir, Bkz Bölüm (8)

Madde 3: Bütün Birlik üyeleri eşittir ve kardeştir, dolayısıyla her durumda birbirine yardım etmeye borçludurlar.

Madde 4: Üyeler Birliğin verdiği isimleri taşır

Madde 5: Birlik topluluklar, çevreler, yönetici çevreler, Merkezi Otorite ve kongreler şeklinde örgütlenir.

2. BÖLÜM: TOPLULUK

Madde 6: Bir topluluk en az üç, en fazla yirmi üyeden oluşur.

Madde 7: Her topluluk bir başkan ve bir başkan yardımcısı seçer. Başkan toplantıları yönetir, yardımcısı ise parasal fonları yönetir ve yokluğunda başkanı temsil eder.

Madde 8: Yeni üyelerin kabulü, önceden topluluğun rızasının alınmasıyla, o topluluğun başkanı ve adayı öneren üye tarafından birlikte yerine getirilir.

Madde 9: Farklı topluluklar birbirlerini tanımaz ve aralarında hiçbir irtibat kurmazlar

Madde 10: Topluluklar, farklı isimler taşırlar

Madde 11: İkametini değiştiren her üye, bunu önce başkanına bildirmek zorundadır.

3. BÖLÜM: ÇEVRE

Madde 12: Bir çevre en az iki, en fazla on topluluktan oluşur.

Madde 13: Toplulukların başkanları ve yardımcıları çevre otoritesini oluşturur ve bunlar kendi içlerinden bir çevre başkanı seçerler. Çevre, kendine bağlı topluluklarla ve önder (üst organ) çevreyle irtibat içinde olur.

Madde 14: Çevre otoritesi, çevrenin bütün toplulukları için yürütme organıdır.

Madde 15: Yalıtık durumdaki topluluklar, ya mevcut bir çevreye katılmalı ya da diğer yalıtık topluluklarla yeni bir çevre oluşturmalıdırlar.

BÖLÜM 4: YÖNETİCİ ÇEVRE

Madde 21: Merkezi Otorite bütün Birliğin yürütme organıdır ve böylece Kongre’ye karşı sorumludur.

Madde 22: Merkezi Otorite en az beş üyeden oluşur ve Kongre’nin yerleşmiş olduğu yerdeki (ülke veya eyalet) çevre otoritesi tarafından seçilir.

Madde 23: Merkezi Otorite yönetici çevrelerle irtibat halindedir. Üç ayda bir, tüm Birliğin durumu hakkında rapor verir.

6. BÖLÜM: ORTAK KURALLAR

Madde 24: Topluluklar, çevre otoriteleri ve ayrıca Merkezi Otorite en az on beş günde bir toplanır.

Madde 25: Çevre otoritesi ve Merkez Otoritenin üyeleri bir yıllığına seçilir. Süreleri dolunca tekrar seçilebilir veya seçenler tarafından istenildiğinde görevden alınabilirler.

Madde 26: Seçimler Eylül ayında yapılır

Madde 27: Çevre otoriteleri, toplulukların tartışmalarını Birliğin amacına uygun olarak yönlendirmek zorundadırlar. Eğer Merkezi Otorite belirli sorunların tartışılmasının geneli ilgilendirdiğini ve acil olduklarını düşünürse, bunların tartışılması için Birliğin tümüne çağrı yapmalıdır.

Madde 28: Tek tek Birlik üyeleri, kendi çevre otoriteleriyle en az üç ayda bir irtibat kurmalıdırlar, topluluklar bunu en az ayda bir yapmalıdırlar. Her çevre en az iki ayda bir kendi bölgesi hakkında yönetici çevreye, her yönetici çevre en az üç ayda bir Merkezi Otorite’ye rapor vermelidir.

Madde 29: Birliğin her otorite kendi sorumluluğu altındaki Birliğin etkili çalışması ve güvenliği için Kurallara (tüzüğe) uygun önlemler almakla ve aldığı bu önlemleri derhal üst otoriteye bildirmekle yükümlüdür.

7. BÖLÜM: KONGRE

Madde 30: Kongre tüm Birliğin yasama otoritesidir. Kurullarda (tüzükte) değişiklik talep eden bütün öneriler, yönetici çevreler vasıtasıyla Merkezi Otorite’ye gönderilir, ve Merkezi Otorite tarafından Kongre’ye sunulur.

Madde 31:Her çevre Kongre’ye bir delege gönderir.

Madde 32: Kongre’ye 30’dan az üyeye sahip her bir çevre bir delege, 60’dan az üyeye sahip her bir çevre iki delege, üye sayısı 90’dan az ise, üç delege gönderir vb. Çevreler kendilerini, kendi bölgelerinden olmayan Birlik üyelerine temsil ettirebilirler. Ancak bu durumda, delegelerine detaylı bir yetki belgesi göndermelidirler.

Madde 34: Kongre her yıl Ağustos ayında toplanır. Acil durumlarda Merkezi Otorite olağanüstü kongre toplanması için çağrı yapar.  

Madde 35: Merkezi Otorite Kongre’deki oturumlara katılır, fakat kararlarda oy hakkı yoktur.

Madde 36: Kongre her oturumdan sonra çıkardığı sirkülere ek olarak parti adına bir manifesto (duyuru/sonuç bildirgesi) yayınlar.

8. BÖLÜM: BİRLİĞE KARŞI İŞLENEN SUÇLAR

Madde 37: Üyelik koşullarına aykırı hareket edenler (madde 2) koşullara göre Birlik’ten uzaklaştırılır veya atılırlar. Atılanlar geri alınmazlar.

Madde 38: Atılmalara yalnızca Kongre karar verir.

Madde 39: Tek tek üyeler, üst otoriteye derhal bildirimde bulunarak, çevre veya yalıtık bir topluluk tarafından uzaklaştırılabilirler. Uzaklaştırmalarda son kararı, Kongre verir.
Madde 40: Uzaklaştırılan üyelerin yeniden kabulü, çevrenin önerisiyle Merkezi Otorite tarafından yapılır.

Madde 41: Çevre otoritesi, Birliğe karşı işlenen suçlarda kararı bildirir ve ayrıca kararın yerine getirilmesini sağlar.

Madde 42: Uzaklaştırılan ve atılan üyeler, genelde şüpheli kişiler gibi , Birliğin çıkarları açısından izlenmeli ve zarar vermeleri önlenmelidir. Bu kişilerin çevirdikleri dolaplar derhal ilgili topluluğa rapor edilmelidir.

9. BÖLÜM

Madde 43: Kongre, her bir ülke için, her bir üyenin ödemesi gereken asgari katkıyı belirler.

Madde 44: Bu katkının yarısı Merkezi Otorite’ye gider, diğer yarısı çevre veya topluluğun fonlarında tutulur.

Madde 45: Merkezi Otorite’nin fonları, şu şekilde kullanılır:
1. Yazışma, irtibat ve yönetim harcamaları karşılamak için;
2. Propaganda broşürlerini basıp dağıtmak için
3. Özel amaçlarla Merkezi Otorite’nin özel görevlilerinin masraf ve yollukları için;

Madde 46: Yerel otoritenin fonları, şu şekilde kullanılır:
1. yazışma harcamalarını karşılamak için
2. propaganda broşürlerini basıp dağıtmak için
3. gerektiğinde özeli görevliler göndermek için

Madde 47: Merkezi Otorite, altı ay boyunca katkılarını ödemeyen topluluk ve çevrelere, Birlik’ten uzaklaştırıldıklarını bildirir.

Madde 48: Çevre otoriteleri harcamalarının ve gelirlerinin hesabını en az altı ayda bir topluluklara bildirirler. Merkezi Otorite, Birliğin fonlarının idaresi ve finansman durumu hakkında Kongre’ye hesap verir. Birlik fonlarının herhangi bir şekilde zimmete geçirilmesi, en ağır cezaya tabidir.

Madde 49: Sıra dışı harcamalar ve Kongre harcamaları, sıra dışı katkılardan karşılanır.

10. BÖLÜM: ÜYELİĞE KABUL

Madde 50: Topluluğun başkanı, üyelik için başvuran kişiye 1’den 49’a kadar kuralları okur, onları açıklar, kısa bir konuşma yaparak özellikle yeni üyenin üstlendiği görevleri vurgular ve adaya şöyle sorar: “şimdi bu Birliğe katılmak istiyor musun?”. Eğer cevap “evet” ise, Başkan, adaydan Birlik üyeliğinin gerektirdiği yükümlülükleri yerine getireceğine dair kendisinden şeref sözü aldıktan sonra onun Birliğin üyesi olduğunu ilan eder ve sonraki toplantıda onu toplulukla tanıştırır.

Londra, 8 aralık 1848
Başkan: Karl Schapper
1848 sonbaharındaki İkinci Kongre Adına Sekreter: Engels


Kaynak: Wu Meihua, Marksist parti Teorisi, Kalkedon, Ocak 2012, Sayfa 301.
Web: https://marxists.anu.edu.au/archive/marx.../rules.htm

Not: Bazı maddeleri önemli gördüğümden ve bugünkü Marksist-Leninist partilerin tüzüklerinden daha ileri bulduğumdan dolayı Bolt yaptım.
 

 

[haddizât]

Yorum yapılacak-tartışılacak çok fazla madde olduğunun farkındayım. Yalnız forumda mesaj yollayan üye oranı 26.72%’de kalmış görünüyor. Erkin facebook’tan mali mesele konusunda “uyarı mı var?” sorusuna takılan bir arkadaşa bu mesele konusunda sorun olmadığını yazmış. Doğrudur, mesele sadece mali gündemlerin paylaşılması değildir. Ancak mali gündemin herhangi bir örgütün mekanikleşmesindeki en büyük sebeplerden biri olduğu düşünülürse bu soruna uygun bir çözüm üretilmesi gerekir (şeffaflaşma bunlardan sadece bir tanesi). Mekanikliğin Madde 29.da olduğu gibi inisiyatif almakla, yeni kaynaklar yaratarak veya gerektiğinde mali bir yüke dönüşen "xyz" masraflarını geçici süreliğine "xyz"yi ortadan kaldırmakla çözülmesi mümkün. Bu açıdan 44. Madde de yerel ve merkezi olmak üzere iki ayrı fonun yaratılmasına dikkat çekmek isterim!

Eğer yerel örgütler tarafından böyle bir fon oluşturulabilirse “sınıfa müdahale”nin de önü açılmış olacaktır. Direnen Kazova işçileri için bir mağaza daha açılması (ki bu işgal yöntemininin diğer işçi eylemlerinde de kullanılması anlamına gelecektir), ülkenin gündemine oturacak bir işçi direnişinde (işgal, grev vs.) orada gerekli kaynakların yaratılması, afet vs. gibi olağanüstü durumlarda etkili ve Türkiye’nin gündemine oturacak kampanyaların örülmesi gibi... Ancak böyle bir fon sayesinde örgütlerin gündemi kendiliğinden işçi eylemlilikleri tarafından belirlenmekle kalmayacak, aynı zamanda örgütlerin belirleyiciliğinin önü açılacaktır.

Gerçek bir ihtiyaç olan mahalle komünlerinin yaratılması da mali bakımdan "beli bükük" olmayan bir örgüte ihtiyaç duymaktadır. "Sosyalist Adacık"lar yaratalım demiyorum, ücretsiz veya çok düşük ücretlerle halkın haftalık olarak katıldığı, düzenlenmesine yardım ettiği kolektif yardım yemekleri organizasyonlarının düzenlenmesinden bahsediyorum. Mali gündem sadece parti görevlilerinin yol masraflarının ödenmesinden veya parti bildirilerinin basımındaki giderlerin karşılanmasından ibaret olmamalıdır. Bundan ibaret olduğu sürece bağış toplama, aidat ödeme gibi önemli faaliyetler önemsizleşecektir.

Özetle… Eğer gerek kadrolar gerekse ayakları yere basan örgütler bakımından somut çalışmaları hayata geçirecek bir "örgüt potansiyeli"miz olmasına rağmen, halkın ileriye atılmasını sağlayacak bir "topluca örgütlenme" yaratamıyorsak yukarıda "Boltlanmış" maddelere daha fazla önem vermemiz gerektiği kanısındayım. Bir örnek daha açıklayıcı olabilir: Sol Gaztesi’nin tirajları beklenilenden çok daha düşüktü. Böyle olduğu için içeriye dönük “tiraj bir veri değildir” şiarı sürekli yinelendi. Sonuçta ne oldu? Tiraj bir veri olduğundan ve gazete satılmadığından kapandı!  Şeffaflık (sadece bu olmasa bile), küçücük de olsa yapılan çalışmaların karşılığının olup olmadığının tartışılması, buna göre çalışmanın amaca uygun olarak -kolektif biçimde- yeniden örülmesidir.   Başka bir örnek de üye sayılarının, istifaların vs. düzenli olarak örgütlerle paylaşılmasıdır. İstifaları engellemek için hataları düzeltmek gerekir. Ama “hataları düzeltme yetkilisi” diye bir kurul yaratırsanız söz konusu sorunu daha da ağırlaştırırsınız. Hataların kolektifleşme ve şeffaflıkla çözülmesi gerekir.